SAP2000 Guseli Kiriş – Değişken Kesitli Çubuk Çizimi

SAP2000 modellerinizi hazırlarken özellikle çelik yapılarda bir kesit gerilme sınırına yakın değerlerde kalmış olabilir. Bu durumda kesit büyütmek yerine SAP2000 guseli kiriş ya da değişken kesitli çerçeve çubuk eleman çizimi yaparak daha ekonomik statik hesaplar yapma şansına sahipsiniz.

Daha önce hem SAP2000’de Petek Kiriş çizimi hem de Tekla’da (Xsteel) Petek Kiriş ile alakalı hem yazılı hem de videolu anlatımı yapmıştık. Bi göz atmanızda fayda var.

Guseli kiriş veya guseli kolon ne demektir?

Guse kelimesi, her ne kadar bir insan ismi gibi dursa da inşaat sektöründe bir kesitin genellikle mesnet bölgelerinde genişletilmesine verilen addır.

Betonarme yapılarda bu tarz kolonlara mantar kolon adı da verilmektedir. Çelik yapılarda ise sıklıkla guse (haunch) kelimesi tercih edilir. Örnek olarak vinç gusesi, kren gusesi ve kiriş gusesi verilebilir.

SAP2000 Guseli Kiriş – Mantar Kolon – Değişken Kesitli Çubuk Çerçeve Elemanı Nasıl Çizilir

Örneğimize favori çelik profil kesitimiz olan IPE300 üzerinden devam edeceğiz. SAP2000 15.1.0 versiyonunda N/mm birimlerini kullanarak veri girişi yapacağız.

Öncelikle gusenin ulaştığı maksimum kesit ebatına karar vermemiz gerekiyor. Çelik yapılarda genelde kullanılan kesitin 2 katı tercih ediliyor. Bu da 300 mm uzunluğa sahip IPE300 profil için 600 mm uzunluğunda bir kesit demek anlamına geliyor.

SAP2000’de Define>Section Properties>Frame Sections adımlarını izliyoruz.

Açılan Frame Properties penceresinde Add New Property butonuna tıklıyoruz.

Açılan pencerede yukarıdaki Frame Section Property Type açılır kutusundan Steel seçili iken I kesit seçeneğini seçiyoruz. Burada IPE300’e ait olan kesitleri aynen giriyoruz. Sadece yükseklik değerini IPE300 yüksekliğinin 2 katını yani 600 mm olarak giriyoruz. OK seçeneğine tıkladığımızda GUSE-IPE300 (siz kendinize göre farklı isimlendirebilirsiniz) ismindeki kesitimiz listeye eklenmiş olacak.

Şimdi gelelim değişken profil kesitini tanımlamaya.

Frame Properties penceresini hiç kapatmadan tekrar Add New Property seçeneğini tıklıyoruz.

Açılan pencerede yukarıdaki Frame Section Property Type açılır kutusundan Other seçeneğini seçiyoruz ve Nonprismatic butonuna tıklıyoruz.

Karşımıza liste içerikli bir pencere gelecek. Şimdi 10 metrelik bir profil kiriş edin. Bu 10 metrelik profilin ilk 1 metresinde kolon bağlantısı olan guse, son 1 metresinde ise diğer kirişle bağlantısını sağlayan guse bulunsun. Buradaki listeye öyle değerler girmeliyiz ki bu kirişi oluşturabilelim.

İlk 1 metrelik kısmı profilin toplamının %10’una tekabül ediyor. Bu da 0.1’i demek. Baştan başlayarak ilerliyoruz.

Kiriş GUSE-IPE300 profilinden başlayacak ve kirişin 0.1’i kadar ilerleyince kesit IPE300’e gelmiş olacak.

Daha sonra kirişin 0.8’lik kısmı IPE300 olarak devam edecek.

Son olarak kalan 0.1’lik kısım ise IPE300’den GUSE-IPE300 kesitine doğru genişleyecek. Sonuç olarak aşağıdaki görünüme ulaşmış olmanız gerekiyor.

Listedeki her satırın oluşması için verileri girdikten sonra Add butonuna tıklamanız yeterli. Hatalı girdiğiniz veya düzeltmek istediğiniz değerler olursa da önce listeden satırı seçip sonra yukarıdan düzeltmek istediğiniz verileri düzeltip sonrasında Modify butonuna tıklamanız gerekiyor.

OK butonuna tıkladıktan sonra bu sefer listemize IPE300-GUSELI kesiti eklenmiş olacak. Şimdi tekrar OK diyerek modelimize geliyor ve guse atamak istediğimiz kirişi seçip IPE300-GUSELI kirişini Assign edebiliriz.

İşte karşınızda SAP2000 guseli kiriş görünüşü.

Dikkat ettiyseniz görselde guseler profili ortalamış gözüküyor. Dilerseniz bunları üstten sıfır olacak şekilde girebilirsiniz ancak gerilme hesabı yapılırken kesitin en kesit alanı dikkate alındığından çok büyük bir fark ortaya çıkmayacaktır. Dolayısıyla o aşamayı anlatma gereği duymuyoruz. Dilerseniz ingilizce anlatım olarak buradan izleyebilirsiniz.

SAP2000 guseli kiriş eğitim videosunu da bu başlık altında bulabileceksiniz.

Guseli elemanlar genellikle moment aktaran birleşimi olarak kullanılırlar. Dolayısıyla bu elemanlarda mafsal atama, mafsal koyma durumları bulunmamaktadır.

Guseli kiriş veya mantar kolon oluşturma aşamasında sıkıntı yaşadıysanız. Yeni versiyonlarda ilgili menüleri bulamadıysanız eğer aşağıdaki yorum kısmından bizimle iletişime geçebilirsiniz. Gerekli yardımı en kısa zamanda yapmaya çalışırız.