SAP2000 Labil Parça Tespiti ve Analiz Hatası Çözümleri

SAP2000 analiz programının proje dalında çalışan inşaat mühendisleri için ne kadar önemli bir program olduğunu anlatmamıza gerek yok sanırım. Yazılım ile analizini yapamayacağınız yapı türü neredeyse yok diyebiliriz. Şimdi de analiz yaparken karşılaşılabilecek SAP2000 labil parça tespiti nasıl yapılır? Analiz hataları nasıl tespit edilip düzeltilir beraber düşünelim.

Sözlerimize başlamadan önce daha önce birçok pratik bilgi ve video anlatım paylaştığımız SAP2000 program eğitim kategorimizi de incelemenizi tavsiye ederiz.

SAP2000’de analiz sonlanmıyor, analiz hatası alıyorum, SAP2000 labil parça var mı?

Karşılaşabileceğiniz bütün bu sorunların cevabını anlatmaya çalışacağız.

Öncelikle SAP2000 modelinizi güzelce hazırladınız. Malzeme atamalarını, yük atamalarını ve tanımlamalarını yaptınız. Daha sonra analiz butonuna bastınız. Bir de baktınız ki analiz bir türlü bitmiyor, ya da olması gerekenden çok daha uzun sürüyor. Ya da her şey yolunda ama kesitlerini devasa büyük çıkıyor. Sorun neden kaynaklanıyor olabilir?

1. Modelinizde Labil Parça Olabilir

Statik sistemlerde labil parça nedir? Sistem labil dediğimizde ne demek istenmektedir?

Labil sistem, yapınızın yeteri kadar tutucu özelliği olmaması ve kendiliğinden yıkılma riskinin olduğu durumlarda kullanılan bir terimdir. Peki SAP2000 çiziminizi yaparken yanlışlıkla böyle bir sistem oluşturdunuz. Bunu tespit etmek çok kolay.

Analiz yaparken eğer kapatmadıysanız Modal adı altında bir Load Case bulunmaktadır ve bu analiz ile yapınızın modları tespit edilir. Show Deformed Shape butonuna tıkladıktan sonra Load Case olarak Modal ve 1 numaralı modu seçerseniz yapının en yüksek periyoda sahip deforme olmuş halini gösterecektir.

Yapı periyodu (T) değerinin çok çok büyük olduğunu görürseniz anlayın ki yapınızda birbirini tutmamış ya da mesnet ataması yapılmamış bir veya daha fazla parça var. Ayrıca deforme olmuş haline de bakarsanız hangi parçanın anormal bir hareket yaptığını görebilirsiniz. Ayrıca Start Animation butonuna tıklarsanız daha net bir biçimde labil parçayı tespit edebilirsiniz.

2. Virgül ve Nokta Karışıklığı Yapmış Olabilirsiniz

Nadir de olsa bu hataya düşmek mümkün. Bir yük tanımlaması yaparken ya da manüel bir malzeme tanımlaması yaparken Nokta (.) kullanmanız gerekirken Virgül (,) ya da tam tersini yapmış olabilirsiniz. SAP2000 ise bu hatayı yaptığınızda girmiş olduğunuz değeri virgülsüz veya noktasız haliyle algılar. Örneğin; 45,85 kg/m2 değeri girecek iken 4585 kg/m2 tük ataması yapmış olabilirsiniz.

Peki bu hatayı yapmamak için ne yapmak gerekir. Bu bilgisayar ayarlarınızla alakalı bir durumdur. İşletim sisteminizde ondalık ayracı hangi noktalama işareti ile ayrıldıysa SAP2000’de bu işareti baz alır. Yani kesin olarak nokta veya virgül denemez. Bilgisayarınızda hangisinin ondalık ayracı olduğunu NumPad varsa orada genellikle sıfırın yanındaki tuştan, denetim masasında klavye ayarlarından, ya da SAP2000’de her iki işaret ile atama yaptıktan sonra hangisinin ondalık olarak gözüktüğünü Display aracılığı ile bakarak görebilirsiniz.

3. SAP2000’de Analizin Bir Türlü Sonlanmaması Sorunu

Modelinizi tamamladınız ve analiz butonuna bastınız ancak dakikalar geçmesine rağmen bir türlü analiz sonlanmıyor. Çok büyük ve kapsamlı projelerde analizin uzun sürmesi normal ancak küçük ve non-lineer analiz yapılmayan projelerede analiz gereğinden fazla uzun sürüyorsa bir sorun var demektir.

Bu sorun büyük çoğunlukla SAP2000 labil parça sorununa işaret eder. Peki bunu nasıl tespit edebiliriz?

SAP2000 labil parçaların yapacağı sonsuz deplasmanı direkt olarak hata olarak göstermez. Bu deplasman değerini sonsuza yakınsayarak çözmeye çalışır ve durum böyle olunca yaptığı işlem genellikle çok uzun sürer.

Baktınız ki analiz sonuçlanmıyor. Daha fazla beklemeden sağ altta bulunan Cancel tuşuna basın. Analizi yarıda kesmek isteyip istemediğini soracaktır. Buna da Evet diyin. Hatta hala devam ediyorsa tekrar Cancel diyin.

Sonrasında program analizi sonlandıracak ancak bu tamamen iptal ettiği anlamına gelmiyor. Yaptığı kadar işlem sonucunu yine size gösterecektir. Daha sonra gerek 1 numaralı sorunda yaptığımız gibi Modal analiz sonuçlarına bakarak, gerek diğer yükleme altındaki hareketlerini inceleyerek hangi parça veya parçaların sorun çıkardığını görebilirsiniz.

Sonuç olarak bu hataları tespit edip düzeltince analizin daha mantıklı sonuçlar verdiğini görebileceksiniz. Artık gönül rahatlığıyla analizlerinize devam edebilirsiniz.

Eğer daha farklı sorunlarınız varsa ya da aklınıza takılan başka sorunlar varsa aşağıdaki yorum yazma kısmından bize iletmeyi unutmayın.