Kiriş sehim sınırı aşıldığında neler yapılabilir

Kiriş elemanlarının gerilme tahkiklerinin yanı sıra kiriş sehim sınırı tahkiklerinin de yapılması gerekmektedir. Bir kiriş gerilme olarak güvenli seviyelerde olsa bile yaptığı sehime göre güvenli mertebelerde olmayabilir. Bu fazla sehim hem görsel açıdan yapısal bozukluklara sebebiyet verir, hem de oluşabilecek çatlaklardan dolayı mukavemet kaybına sebebiyet verebilir.

Kiriş sehim sınırı aşıldığında neler yapılabilir? İzin verilen kiriş sehim şartları nelerdir?

Betonarme yapılar için dikkat edilmesi gereken sehim sınırı koşulları TS500 Şubat 2000, 13.2 – SEHİM KONTROLU başlığı altında, çelik yapılar için ise TS648 Aralık 1980, 2.4.2.4 maddesi altında verilmiştir. 2016 yılında yayımlanan ve 2018 yılında güncellenen ÇELİK YAPILARIN TASARIM, HESAP VE YAPIM ESASLARI yeni çelik yapılar yönetmeliğinde ise 15.2 Düşey Yerdeğiştirme (Sehim) Kontrolleri başlığı altında incelenebilir.

Kullandığınız analiz programında kiriş elemanları sehim şartlarını sağlamıyorsa eğer yapılacak en basit tercih kiriş kesitini sehim doğrultusunda büyütmek. Betonarme yapılarda sehim doğrultusuna dik doğrultuda kesit genişletmek donatı miktarının artmasından dolayı bi nebze fayda sağlayabilir ancak çelik yapılarda aynı durum geçerli olmayacaktır.

Betonarme yapılarda donatı miktarı dengeli donatı oranını aşmayacak şekilde arttırılabilir. Çelik yapılarda ise kesit içerisine belli aralıklarla ilave berkitmeler (kaburga plakaları) atılabilir.

Uygulama zorluğu açısından B planı olarak düşünülebilecek kirişe ters sehim verme ve ön germe uygulama gibi yöntemler de mevcut. Ancak bu yöntemlerin doğru uygulanabileceğinden şüpheniz varsa hiç tercih etmemenizi öneririm.

Sehim konusunda daha bir çok mühendislik taktikleri mevcuttur ancak benim söyleyebileceğim son olarak mimari koşullar çok elvermese de kiriş açıklığını düşürmek veya kiriş altına destek elemanı koymak gibi çözümler de bulunmaktadır.