Yük ve yükleme kombinasyonları Yönetmeliklere göre

Yük ve yükleme kombinasyonları inşaatın yapım aşamasındaki ve yapımdan sonraki dönemdeki maruz kalacağı yüklerin gerçeğe uygun olarak yapıya etkitilmesi ve yapının mühendisliğin şartı olan en ekonomik ve en güvenli yapı şartlarına uygun olarak tasarlanması için kullandığımız farklı yüklerin farklı katsayılarla bir arada yapıya etkitilmesidir.

Çeşitli yönetmeliklere göre yük ve yükleme kombinasyonları

Yük Tanımları:
D : Ölü Yük
L : Hareketli Yük
Lr : Çatı Hareketli Yükü
W: Rüzgar Yükü
S : Kar Yükü
E : Deprem Yükü
R : Yağmur veya Buz Yükü

Tasarım felsefeleri 2 gruba ayrılır:

1. ASD (Emniyet gerilmelerine göre tasarım)

Temel ASD yük kombinasyonları (ASCE/SEI 7‐10 Bölüm 2.3):
D
D + L
D + (Lr or S or R)
D + 0.75L + 0.75(Lr or S or R)
0.6D + W
D + 0.75(0.6W) + 0.75L + 0.75(Lr or S or R)
D + (0.6W or 0.7E)
D + 0.75(0.7E) + 0.75L + 0.75S
0.6D + 0.7E

2. LRFD (Yük ve mukavemet çarpanına göre tasarım)

Temel LRFD yük kombinasyonları (ASCE/SEI 7‐10 Bölüm 2.3):
1.4D
1.2D + 1.6L + 0.5(Lr or S or R)
1.2D + 1.6(Lr or S or R) + (L or 0.5W)
1.2D + 1.0W + L + 0.5(Lr or S or R)
0.9D + 1.0W
1.2D + 1.0E + L + 0.2S
0.9D + 1.0E

Türk Yönetmelikleri yük ve yükleme kombinasyonları

Temel TS500 yük kombinasyonları (Betonarme Yapılar için):
1.4D + 1.6L
1.0D + 1.3L + 1.3W
0.9D + 1.3W
1.0D + 1.0L + 1.0E
0.9D + 1.0E

Deprem Yönetmeliği ve TS648’e Göre Temel Yük Kombinasyonları:
G + Q
G + Q ± Ex ± 0.3Ey
G + Q ± 0.3Ex ± Ey
0.9G ± Ex ± 0.3Ey
0.9G ± 0.3Ex ± Ey
G ± W+ Q Wx
G + Q ± Wy
0.9G ± Wx
0.9G ± Wy

Yük ve yükleme kombinasyonlarını kullandığınız analiz programına tanımlamadan önce ilgili yönetmelikleri kontrol etmenizi öneririz. Zira yönetmeliklerde hangi durumlarda bu yük kombinasyonları kullanılır, hangi durumlara dikkat edilmelidir, çelik yapılarda veya betonarme yapılarda nelere dikkat edilmelidir ayrıntılı bir biçimde yazmaktadır. Özellikle yabancı yönetmelikleri inceleyiniz. Türk yönetmeliklerinde bulunmayan birçok ayrıntıyı bulabilirsiniz. Buradaki kombinasyonlar sadece fikir edinmeniz açısından verilmiştir. Asıl kaynaklar referans olarak verilen yönetmeliklerdir.

Yük ve yükleme kombinasyonları yapının gerçek etkiler altında en iyi davranış özelliklerini yakalayabilme açısından çok önemlidir.